Δυστυχώς ο καρκίνος του στήθους είναι μια πραγματικότητα γύρω μας. Δεν αφορά μόνο γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας αλλά και νέες, στο άνθος της ηλικίας τους, στην αναπαραγωγική φάση της ζωής τους και στα χρόνια της δημιουργίας.
Ευτυχώς για εμάς τις γυναίκες η πρόληψη, η συχνή εξέταση και η έγκαιρη διάγνωση είναι τα δυο βασικότατα στοιχεία που οδηγούν στην σωστή αντιμετώπιση του προβλήματος και στην ίαση. Ο καρκίνος του στήθους είναι μια πολυπαραγοντική νόσος στην αιτιολογία της, με κληρονομικό ιστορικό σε πολλές περιπτώσεις.
Είναι πολύ σημαντικό για την ζωή μιας γυναίκας να υποβάλλεται σε μαστογραφία και υπέρηχο στήθους και να εξετάζεται από μαστολόγο κάθε χρόνο, μετά την ηλικία των 40 και από μικρότερη ηλικία εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ή κάποια παθολογία στο στήθος, π.χ. κύστεις κλπ.
Στην περίπτωση που εμφανίσει καρκίνο στο στήθος η επέμβαση που συνίσταται από τον μαστολόγο χειρουργό συχνότερα είναι η αφαίρεση του μαζικού αδένα μαζί με το δέρμα και την θηλή. Ανάλογα με το στάδιο της νόσου και την ιστολογική εξέταση, ο ογκολόγος θα συστήσει ακτινοβολίες ή και χημειοθεραπεία για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Πάντως όταν η διάγνωση γίνει σε πολύ αρχικό στάδιο (που επιτυγχάνεται με τις προληπτικές εξετάσεις) τόσο λιγότερη είναι η έκταση του όγκου με αποτέλεσμα μικρότερη επέμβαση και πιθανά να μην υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω θεραπείες.
Στο παρελθόν οι γυναίκες που υποβάλλονταν σε μαστεκτομή, παρέμεναν εφόρου ζωής με ένα μαστό, το όποιο φυσικά είχε πολύ μεγάλη επιβάρυνση στην ψυχική υγεία της γυναίκας καθώς το στήθος είναι άμεσα συνδεδεμένο με την γυναικεία φύση, με το “body image”, την αυτοπεποίθηση και την σεξουαλικότητα. Η πλαστική χειρουργική έρχεται να ξαναδώσει στην γυναίκα το στήθος που έχει αφαιρεθεί. Πρόκειται για μια σειρά επεμβάσεων (συνήθως 2-3 επεμβάσεις) που μπορεί να ξεκινήσουν άμεσα την ίδια στιγμή με την μαστεκτομή ή αργότερα όταν η γυναίκα έχει τελειώσει με πιθανές θεραπείες που μπορεί να χρειάζεται και τελικός σκοπός είναι στήθος παρόμοιο σε μέγεθος και σχήμα με τον άλλο μαστό και ανακατασκευή του συμπλέγματος θηλής και θηλαίας άλω.
Δεν υπάρχει όριο ηλικίας που να μην μπορεί να γίνει επανόρθωση στο στήθος. Απλά εξαρτάται από την επέκταση της νόσου, την ανάγκη περαιτέρω θεραπείας και την ίδια την γυναίκα. Σε όλες τις περιπτώσεις η αποκατάσταση πρέπει να συζητηθεί με τον μαστολόγο χειρουργό και τον πλαστικό χειρουργό και να δοθούν στην γυναίκα όλες οι πιθανές επιλογές που έχει. Είναι μια απόφαση που μπορεί να παρθεί από την γυναίκα ακόμα και χρόνια μετά την αρχική επέμβαση της μαστεκτομής.
Η επανορθωτική πλαστική χειρουργική έχει αναπτύξει διαφορές μεθόδους για την αποκατάσταση μετά την μαστεκτομή χρησιμοποιώντας όλο και συχνότερα σήμερα αυτόλογους ιστούς, δηλαδή τμήματα του σώματος για την αναδημιουργία του στήθους. Η απόφαση που πρέπει να παρθεί αρχικά είναι αν η αποκατάσταση θα ξεκινήσει στο ίδιο χειρουργείο μαζί με την μαστεκτομή ή θα γίνει σε δεύτερο χρόνο μετά τις θεραπείες. Η απόφαση αυτή παίρνεται από την ιατρική ομάδα που ασχολείται με την γυναίκα (χειρουργό μαστολόγο, ογκολόγο και πλαστικό χειρουργό) και από την γυναίκα την ίδια.
Μέθοδοι χειρουργικής αποκατάστασης του στήθους μετά από μαστεκτομή:
1. Τοποθέτηση διατατήρα ιστών/ένθεμα σιλικόνης:
Ο διατατήρας ιστών είναι μια πραγματικά έξυπνη λύση για να ξαναδημιουργήσουμε το δέρμα που έχει αφαιρεθεί στην μαστεκτομή. Είναι ουσιαστικά ένα μπαλόνι από σιλικόνη που έχει κενό χώρο στο εσωτερικό του. Επίσης έχει μια βαλβίδα, η όποια επιτρέπει την τοποθέτηση φυσιολογικού ορού μέσα στον κενό χώρο. Σταδιακά με την τοποθέτηση υγρού το ειδικό μπαλόνι φουσκώνει σιγά σιγά. Η αρχή στην οποία βασίζεται είναι απλή, το δέρμα έχει την δυνατότητα με την σταδιακή διάταση του να παράγει καινούργιο δέρμα. Παρόμοια “φυσιολογική διεργασία” γίνεται στο δέρμα της κοιλιάς κατά την εγκυμοσύνη. Η τοποθέτηση του διατατήρα ιστών μπορεί να γίνει συγχρόνως με την μαστεκτομή η σε δεύτερο χρόνο μετά από κάποιους μήνες. Τοποθετείται κάτω από τους μύες του θωρακικού τοιχώματος. Η διάταση του (φούσκωμα) αρχίζει 2 εβδομάδες μετά την επέμβαση και επαναλαμβάνεται κάθε 2 εβδομάδες περίπου μέχρι να φτάσουμε το επιθυμητό μέγεθος. Η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει από 2 έως και 6 μήνες ανάλογα με τον απαιτούμενο όγκο που πρέπει να δημιουργηθεί και την διατασιμότητα του δέρματος και τις άλλες θεραπείες που συχνά μπορεί να γίνονται συγχρόνως.
Στην συνέχεια υπάρχουν 2 επιλογές: Είτε ο διατατήρας μπορεί να αφαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένθεμα σιλικόνης παρόμοιο με αυτά που χρησιμοποιούνται στην αυξητική στήθους είτε να παραμείνει μέσα στο σώμα. Η απόφαση εξαρτάται από το αισθητικό αποτέλεσμα που έχουμε επιτύχει με τον διατατήρα επειδή συχνά είναι πιο σκληρός από το ένθεμα σιλικόνης και πολλές γυναίκες προτιμούν το πιο “φυσικό” αποτέλεσμα του ενθέματος όσον αφορά την υφή και την εμφάνιση.
2. Αποκατάσταση μαστού με τη χρήση αυτόλογων ιστών από το σώμα με ή χωρίς ένθεμα σιλικόνης:
Η ανάπτυξη της μικροχειρουργικής τα τελευταία 30 χρόνια έχει επιτρέψει στην πλαστική χειρουργική να κάνει κυριολεκτικά θαύματα σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν μεγάλα ελλείμματα όχι μόνο δέρματος αλλά και άλλων ιστών του σώματος όπως μυών η οστών στο σώμα. Έτσι και στην μαστεκτομή μπορούμε να αποκαταστήσουμε το στήθος μεταφέροντας ιστούς από άλλα σημεία του σώματος. Από τα πιο συχνά είναι η πλάτη (κρημνός πλατύ ραχιαίου μυός) και η κοιλιά (κρημνός ορθού κοιλιακού μυός). Σπανιότερα χρησιμοποιείται από τον γλουτό ή και από άλλες περιοχές. Η ακριβής γνώση της ανατομίας του σώματος και η χρήση της μικροχειρουργικής επιτρέπει στον πλαστικό χειρουργό να χρησιμοποιεί ιστούς από αυτές τις περιοχές για να αναδημιουργήσει τον όγκο του στήθους. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητη και η χρήση ενθέματος σιλικόνης κάτω από τον μεταφερόμενο κρημνό για μεγαλύτερο όγκο.
Οι επεμβάσεις αυτές είναι γενικά μεγάλες και απαιτούν πολύ καλή συνεργασία μεταξύ της ασθενούς και του πλαστικού χειρουργού.
3. Μεταφορά λίπους/Ανακατασκευή θηλής:
Αυτόλογη Μεταφορά Λίπους: Στη σύγχρονη εποχή της Πλαστικής Χειρουργικής, η μεταφορά λίπους είναι μια σημαντική επικουρική τεχνική για τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων επεμβάσεων αποκατάστασης του μαστού μετά από μαστεκτομή.
Ανεξάρτητα από την μέθοδο αποκατάστασης, υπάρχει ακόμα ένα στάδιο όπου δημιουργείται η καινούργια θηλή. Γίνεται αφού ολοκληρωθεί η δημιουργία του απαραιτήτου όγκου, με την χρήση τοπικού κρημνού και μοσχεύματος δέρματος. Εναλλακτική μέθοδο για τη δημιουργία θηλής με πολύ καλό αποτέλεσμα αποτελεί και το τατουάζ.